Góry Złote to pasmo w Sudetach Wschodnich. Ciągną się na długości ok. 40 km od Przełęczy Kłodzkiej (483 m n.p.m., przełęcz oddziela je od Gór Bardzkich), na północnym zachodzie do Przełęczy Ramzovskiej na południowym wschodzie oraz przełęczy między szczytami Pasieczna i Smrek na południu. Przełęcz Różaniec (583 m n.p.m.) dzieli je na dwie części: północno-zachodnią niższą i południowo-wschodnią wyższą. Od zachodu Góry Złote graniczą z Kotliną Kłodzką, od północy z Górami Bardzkimi, od północnego wschodu z Przedgórzem Paczkowskim. Na południowym zachodzie graniczą z Krowiarkami (należącymi do Masywu Śnieżnika) poprzez dolinę Białej Lądeckiej. Granica południowo-wschodnia biegnie od Przełęczy Trzech Granic (1116 m n.p.m.) doliną Białej Lądeckiej do Stronia Śląskiego i oddziela to pasmo od Gór Bialskich.
Głównym grzbietem Gór Złotych biegnie granica polsko-czeska. Czeska nazwa – Rychlebskié hory – pochodzi od zamku Rychleby, którego ruiny leżą na południe od miasteczka Javorník. Południowe stoki pasma należą do Polski, północne do Czech. Rychlebskié hory sąsiadują przez dolinę Bělej ze Zlatohorską vrchoviną (Górami Opawskimi), a także z Wysokim Jesionikiem.
Góry Złote, widok z okolic Otmuchowa
Góry Złote, okolice Travnej
Według niektórych geografów polskich i czeskich (m.in. profesora Jerzego Kondrackiego) Góry Bialskie są zaliczane do Gór Złotych. Teza ta może być zasadna, ponieważ geologicznie stanowią jedną jednostkę geomorfologiczną, w której wydziela się dwie części. Część północna to masyw kłodzko-złotostocki, część południowa to nasunięcie ramzowskie. Czescy geografowie oba pasma – Góry Złote i Bialskie – zaliczają do jednego pasma Rychlebskich hor.
Z powodu tego zamieszania wynika trudność w określeniu najwyższych szczytów, a są również rozbieżności w ustaleniu ich wysokości. Jeżeli traktujemy Góry Złote i Bialskie jako osobne pasma, to najwyższymi szczytami są: w Górach Złotych Smrek (1125 m n.p.m.), leżący całkowicie po czeskiej stronie, w Górach Bialskich Postawna (1124 m n.p.m.). Inne wysokie szczyty w Górach Złotych to: Kowadło (989 m n.p.m.), Pasieczna (928 m n.p.m.), Borówkowa (900 m n.p.m.), na której w 2006 r. Czesi zbudowali wieżę widokową, Jawornik Wielki (872 m n.p.m.). Szczyty Gór Bialskich to: Postawna (1124 m n.p.m.), Travná hora (1120 m n.p.m.), Brusek (1116 m n.p.m.), Rudawiec (1112 m n.p.m.). Zapoczątkowana w 1997 roku idea zdobywania Korony Gór Polski uwzględnia szczyty Gór Złotych i Bialskich. Jednak tu bierze się pod uwagę najwyższe szczyty pasm górskich, na które prowadzą znakowane szlaki turystyczne. Tak więc do Korony Gór Polski należą w Górach Złotych Kowadło, w Bialskich Rudawiec. 
Kowadło, widok z Bielic, fot. Jacek Halicki, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/2016_Kowad%C5%82o%2C_G%C3%B3ry_Z%C5%82ote.jpg/1024px-2016_Kowad%C5%82o%2C_G%C3%B3ry_Z%C5%82ote.jpg
Na szczycie Rudawca, fot. Jaknowy, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Rudawiec.jpg
Góry Złote zbudowane są głównie z gnejsów i łupków łyszczykowych. Dodatkowo występują paragnejsy, amfibolity, łupki kwarcowe, łupki grafitowe, marmury kalcytowe i dolomitowe, skały wapienno-krzemianowe i inne. Są tu liczne kamieniołomy, niektóre już nieczynne. W okolicach Lutyni wydobywano bazalt, w Radochowie gnejsy, w okolicach Złotego Stoku marmury i łupki metamorficzne, granodioryty w Chwalisławiu i Mąkolnie. Dziś wydobywa się wapienie krystaliczne w rejonie Lipovej-lázni, Vápennej i w Supíkovicach oraz granit w Žulovej. Od ok. X w. w Złotym Stoku rozwijało się (w pewnych okresach bardzo prężnie) górnictwo i hutnictwo złota. Od początku XVIII w. wydobywano także rudy arsenu, z których produkowano arszenik.
Bogactwem Gór Złotych są wody mineralne. W okolicach Lądka Zdroju występują radoczynne cieplice (o temperaturze ponad 40 stopni Celsjusza) siarczkowe i fluorkowe. Na pewno wykorzystywane były już ok. XII-XIII w. Źródła historyczne mówią, że Tatarzy w 1241 r. zniszczyli istniejące tu urządzenia kąpielowe. Lądek Zdrój uważa się za najstarsze uzdrowisko w Polsce. Najstarszy zakład przyrodoleczniczy „Jerzy” został zbudowany w 1498 roku. Obecnie w Lądku Zdroju wykorzystuje się siedem źródeł. Po czeskiej stronie, na granicy Rychlebskich hor i Wysokiego Jesionika istnieje uzdrowisko Lipová-láznĕ.
Lądek Zdrój, kryty most nad Białą Lądecką
Lądek Zdrój, kaplica pw. św. Jerzego w parku zdrojowym
W Górach Złotych występują jaskinie związane ze zjawiskami krasowymi. Są to: Jaskinia Radochowska koło Radochowa, a w Czechach jaskinie Na Špičáku i Na Pomezí.
Główną rzeką regionu Gór Złotych jest Biała Lądecka. Jej źródła znajdują się na południe od wsi Bielice, na pograniczu Gór Bialskich i Złotych. Potem rzeka płynie na północ i północny wschód, w dolinie między Górami Bialskimi i Złotymi. W Stroniu Śląskim rzeka znów skręca na północ. W Lądku Zdroju bieg rzeki zmienia kierunek na wschodni. Biała Lądecka wpada do Nysy Kłodzkiej w miejscowości Pilcz, na południe od Kłodzka. Północno-wschodnie stoki Gór Złotych odwadnia wiele mniejszych potoków, które na Przedgórzu Sudeckim także wpadają do Nysy Kłodzkiej.
Długi Spław – jedno ze źródeł Białej Lądeckiej, fot. Grzegorz Wysocki, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Zrod%C5%82o_rzeki_Bialej_Ladeckiej.jpg
Góry Złote pierwotnie porastał naturalny las charakterystyczny dla Sudetów i Przedgórza Sudeckiego (Puszcza Sudecka), w którym występowały jodły, buki, modrzewie, świerki, jawory, graby i inne gatunki. W wieku XVIII i XIX masowo zaczęto wyrąbywać drzewa na potrzeby rozwijającego się przemysłu. W miejsce wyciętych lasów liściastych i mieszanych sadzono świerki odmian pochodzących z łagodniejszego klimatu, a więc mniej odpornych na ostry klimat sudecki. Monokultura świerka spowodowała zubożenie flory gór i przyczyniła się do zmniejszenia odporności lasów na działanie czynników klimatycznych i szkodników. Stąd częste na obszarze Sudetów (szczególnie Karkonoszy i Gór Izerskich) pojawianie się szkodników i zamieranie lasów. Gdzieniegdzie na terenie Sudetów i Przedgórza Sudeckiego pozostały enklawy dawnej puszczy. W miejscach tych utworzono parki narodowe i krajobrazowe oraz rezerwaty. Góry Złote znajdują się na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego utworzonego w 1981 roku na obszarze Masywu Śnieżnika, Gór Bialskich i Złotych. Na terenie parku jest kilka rezerwatów. Na obszarze między Górami Złotymi a Bialskimi, w rejonie źródeł Białej Lądeckiej, znajduje się rezerwat Puszcza Śnieżnej Białki (utworzony w 1963 roku, ponad 124 ha powierzchni), gdzie chroni się naturalny las sudecki z drzewostanem liściastym i mieszanym. Jednym z charakterystycznych gatunków występujących tutaj jest jawor (Puszcza Jaworowa). Niegdyś Słowianie uważali to drzewo za święte. O specjalnym traktowaniu jawora przez dawnych mieszkańców tych ziem świadczą nazwy w regionie: czeskie miasteczko Javorník, szczyty Javornik (764 m n.p.m.), Jawornik Wielki (872 m n.p.m.), Przełęcz Jaworowa i inne. Niegdyś wierzono, że na Jaworniku Wielkim mieszkały duchy.
Góry Złote nie należą do najbardziej popularnych pod względem turystycznym pasm górskich. Jednak w ostatnich latach zagląda tu coraz więcej turystów szukających ciszy i spokoju. Tu można przemierzać nie zadeptane jeszcze szlaki, piesze i rowerowe, można obcować z przyrodą i podziwiać rozległe widoki. Duży wpływ na popularyzację Gór Złotych i Bialskich ma idea zdobywania Korony Gór Polski (zapoczątkowana 1997 roku). A więc zdobywcy szczytów, oprócz znanych i popularnych Rysów, Babiej Góry czy Śnieżki, muszą wybrać się także w mniej znane pasma górskie i wejść na przykład na Kowadło i Rudawiec.
Najpopularniejsze miejscowości w Górach Złotych to: miasta – Lądek Zdrój, Złoty Stok, Stronie Śląskie; wsie – Bielice, Chwalisław, Laski, Jaszkowa Górna, Mąkolno, Nowy Gierałtów, Ołdrzychowice Kłodzkie, Orłowiec, Radochów, Stary Gierałtów, Trzebieszowice i inne. Po czeskiej stronie interesujące są: Bílá Voda, Branná, Chrastice, Hanušovice, Javorník, Travná, Staré Mĕsto pod Snĕžníkem, Lipová-láznĕ, Petříkov, Ramzová, Vápenná, Žulová i inne.
W rejon Gór Złotych prowadzi wiele dróg. Od strony Kłodzka można dojechać drogą nr 46 do Złotego Stoku albo drogą nr 392 wiodącą doliną Białej Lądeckiej przez Ołdrzychowice Kłodzkie i Trzebieszowice do Lądka Zdroju. Z Wrocławia można dojechać w okolice Złotego Stoku najpierw drogą nr 8 do Ząbkowic Śląskich, nr 382 do Kamieńca Ząbkowickiego i nr 390 do Złotego Stoku lub lokalnymi drogami przez Strzelin, Ziębice i Paczków do Złotego Stoku. Z Opolszczyzny, Górnego Śląska i Małopolski prowadzi droga nr 46 (Gliwice-Kłodzko). Ze Złotego Stoku do Lądka Zdroju prowadzi malownicza droga nr 390. Jest kręta z licznymi serpentynami. Prowadzi zalesionymi zboczami Gór Złotych. Jest to fragment starej drogi zbudowanej w XIX wieku przez właścicielkę tych terenów królewnę Mariannę Orańską.
Podróżowanie samochodem oraz wędrowanie szlakami turystycznymi, pieszymi i rowerowymi, w rejonie Gór Złotych ułatwiają dawne przejścia graniczne między Polską i Czechami – drogowe: Złoty Stok – Bílá Voda; Paczków – Bilý Potok; Dziewiętlice – Bernartice; Lutynia (Lądek Zdrój) – Travná przez Przełęcz Lądecką; Kałków – Vidnava; Nowa Morawa – Staré Mĕsto przez Przełęcz Płoszczynę; piesze i rowerowe: Orłowiec – Bílá Voda (Růženec) przez Przełęcz Różaniec; Lądek Zdrój – Černý Kout przez Przełęcz Karpowską; Nowy Gierałtów – Uhelná przez Przełęcz Gierałtowską.
Warto zajrzeć na strony:
opis Gór Złotych:
http://naszesudety.pl/gory-zlote-opis-pasma.html
ciekawe opisy niektórych szlaków:
https://sudeckiedrogi.wordpress.com/category/wycieczki/gory-zlote/
https://sudeckiedrogi.wordpress.com/o-pasmach-slow-pare/
Zobacz też:
http://www.dobryprzewodnik.cba.pl/2017/08/22/polskie-eldorado/
http://www.dobryprzewodnik.cba.pl/2017/08/22/wodospady-w-polsce-4/
oprac. ES
