Pomorze Zachodnie – Dobry Przewodnik

Wybrane miejsca Pomorza Zachodniego

Pomerania… obszar znajdujący się nad Odrą w granicach jej ujścia do Bałtyku. Na lewym brzegu jest to Meklemburgia i Branderburgia, prawy brzeg zajmują Ziemia Lubuska oraz Wielkopolska i dalej na wschód – Pomorze Gdańskie. Tak szeroki zakres jest wynikiem skomplikowanych stosunków własnościowych (przynależności państwowej) na przestrzeni wieków, co dzisiaj może stanowić trudność w określeniu precyzyjnego przebiegu granic Pomorza Zachodniego.

Bliskość morza zadecydowała o rozwoju dziedzin związanych z morzem – przetwórstwo ryb oraz przemysł stoczniowy. Bogactwo form krajobrazowych jest dodatkowym atrybutem dla rozwoju turystyki. Lasy, jeziora i bogactwo architektoniczne stanowią szczególny i niepowtarzalny zespół.

Bogactwo obiektów o znaczeniu turystycznym jest tak duże, że nie sposób obejrzeć wszystko w ciągu jednego dnia.

Szczecin należy do największych miast tego regionu i chociaż do morza jest jeszcze ponad 60 kilometrów, jest to ważny port morski. Niezależnie w granicach miasta znalazł się fragment Szczecińskiego Parku Krajobrazowego. Na ten fragment przyrody zwrócono uwagę już pod koniec XIX wieku. Dzięki temu zachowano znaczne przestrzenie naturalnej roślinności, udało się uchronić wiele gatunków roślin i zwierząt, a obszar ten jest nadal naturalnym siedliskiem lęgowym wielu ptaków. Znajduje się tutaj kilka źródeł-helokrenów, typowych dla terenów nizinnych naturalnych wypływów wód źródlanych – które też stanowią dzisiaj unikalne siedliska flory i fauny. Znajdziemy tu również dziesięć głazów narzutowych z okresu zlodowaceń. Znajdziemy tutaj także i kurhany z okresu epoki brązu. Około 2700-2600 lat temu istniała tu osada kultury łużyckiej. W VIII wieku istniała tutaj osada grodowa, od IX wieku istniał tutaj gród otoczony fosą i rozwijającą się osadą handlowo-rybacką.

Od 967 roku Pomorze wraz ze Szczecinem zostało przyłączone do Polski przez księcia Mieszka I.

Sam Szczecin także ma bardzo interesujące zabytki. Jego dzieje wiązały się także z różnymi wydarzeniami na tle religijnym. Wojny wpływały na przynależność państwową Szczecina i obszarów przyległych. Historia grodu wiąże się z układem murów obronnych, których przebieg był kilkakrotnie modyfikowany.

W dzisiejszym wystroju miasta szczególnie ciekawym elementem są pompy żeliwne, które zainstalowano w drugiej połowie XIX wieku. Są to produkty miejscowej wytwórni F. Poepckego w celu zapewnienia zapasowego źródła wody w mieście na wypadek, gdyby nie funkcjonowała sieć wodociągowa. Pompy te były przydatne w okresie II wojny światowej i kilka lat po jej zakończeniu, kiedy wodociągi miejskie nie były w stanie zapewnić zaopatrzenie mieszkańców w wodę pitną. Zachowała się prawie połowa założonych pomp w liczbie 70.

Warto zaznaczyć, że północne tereny Polski nie posiadają tak bogatych złóż skalnych, jak na przykład Dolny Śląsk. Jednak osady polodowcowe, bardzo bogate w glinę, stały się źródłem zaopatrzenia dla cegielni – stąd Szczecin znajduje się na trasie turystycznej „Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego”. Jest to obszar szczególnej architektury okresu funkcjonowania Hanzy (związku miast handlowych Europy w okresie średniowiecza i początku ery nowożytnej, zapoczątkowany w XII w. na terenie Niderlandów, szczególnie silnej dominacji w okresie XIV-XV w. – „Hanza Niemiecka”). Nie był to okres łatwy, bowiem umowa przewidywała określone warunki niezbędne do współpracy w ramach tej organizacji. Funkcjonowanie poza nią praktycznie nie było możliwe.

Z uwagi na dostępność gliny i technologię wypalania z niej cegły wznoszono kościoły, klasztory, bramy, baszty, ratusze oraz budynki mieszkalne. Ten szczególny rodzaj architektury jest wyraźnie widoczny w wielu miastach.

Jednym z ważniejszych obiektów turystycznych miasta są Wały Chrobrego. Jest to taras widokowy zaprojektowany i wykonany na początku XX wieku w miejscu istniejących wcześniej murów strzegących miasto. Kompleksowe założenie funkcjonuje do dzisiaj dzięki połączeniu realizacji potrzeb administracji miastem i stworzenia zespołu muzealnego w budynkach wznoszonych głównie na początku lat 20. XX wieku.

I chociaż miasto ma tradycje przynależności piastowskiej, eksponowane są założenia znacznie późniejsze.