Orłowiec – malownicza wieś w Górach Złotych

Orłowiec leży w Górach Złotych, niedaleko Złotego Stoku i Lądka Zdroju. Jego zabudowania rozciągają się wzdłuż lokalnej drogi prowadzącej z Przełęczy Różaniec (583 m n.p.m.) do szosy Złoty Stok – Lądek Zdrój. Przez wieś płynie potok Orliczka, dopływ Białej Lądeckiej. Miejscowość leży na wysokości 450-550 m n.p.m., w otoczeniu takich szczytów jak: (Jawornik Wielki (872 m n.p.m.), Orłówka (830 m n.p.m.), Jawornik Mały (768 m n.p.m.), Krowia Góra Mała (755 m n.p.m.), Wójtowa Góra (740 m n.p.m.). Zabudowania wsi są malowniczo położone w dolinie potoku Orliczka, wśród łąk i zagajników. Obszar wsi znajduje się w granicach Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego. W pobliżu znajdują się inne, malownicze wsie: Lutynia, Wójtówka (http://www.dobryprzewodnik.cba.pl/2018/03/10/290/), a także tereny dawnej wsi Wrzosówka

(http://www.dobryprzewodnik.cba.pl/2017/11/15/wrzosowka/).

Orłowiec został założony w pierwszej połowie XIV w., pierwsza wzmianka o tutejszych dobrach lennych, należących do większego majątku, pochodzi z 1346 r. Dziesięć lat później dobra zostały opuszczone, prawdopodobnie z powodu trudnych warunków naturalnych. W pierwszej połowie XVI w. założono ponownie wieś Orłowiec. Mieszkańcy w większości byli katolikami. Wieś należała do parafii w Radochowie. W XVIII w. przez Orłowiec przebiegała droga z Lądka Zdroju przez przełęcz Różaniec do wsi Bila Woda.

W XVIII i XIX w. wieś miała charakter rolniczy. Potem rozwinął się lokalny przemysł, rzemiosło i handel. W 1867 r. mieszkało w niej 588 osób. W drugiej połowie XIX w. miejscowość zaczęła nabierać charakteru turystycznego i letniskowego. Prowadził tędy szlak na Jawornik Wielki i na Przełęcz Różaniec. Na początku XX w. zbudowano tu budynek straży granicznej.

Po II wojnie światowej do Orłowca napłynęli nowi mieszkańcy, jednak trudne warunki klimatyczne i bytowe spowodowały, że wieś nie rozwijała się dynamicznie. Dzisiaj Orłowiec jest wsią letniskową. Są tu pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe. Wieś ma wybitne walory krajobrazowe. Przebiega tędy czerwony Główny Szlak Sudecki ze Złotego Stoku do Lądka Zdroju. W okolicach można uprawiać turystykę pieszą i rowerową. Bliskość kurortu Lądek Zdrój, Złotego Stoku, Stronia Śląskiego, Masywu Śnieżnika, Jaskini Niedźwiedziej jeszcze bardziej uatrakcyjnia wypoczynek w tej miejscowości.

W Orłowcu znajduje się kilka zabytkowych budowli. Ciekawy jest kościół filialny pw. św. Sebastiana. Pochodzi z około 1600 r. Pierwotnie był w stylu renesansowym. W XVIII w. został zbarokizowany. Jest to budowla jednonawowa z prostokątnym prezbiterium i niską wieżą nakrytą hełmem z latarnią. Wyposażenie wnętrza pochodzi z drugiej połowy XVIII w. Utrzymane jest w stylu późnego baroku z elementami neoklasycyzmu. Ołtarz główny oraz inne elementy wyposażenia są dziełem rzeźbiarza Michała Ignacego Klahra (1727-1807), syna sławnego Michała Klahra Starszego (1693-1742). Kościół znajduje się na małym, nieużytkowanym cmentarzu, otoczonym murem. Naprzeciw wejścia do kościoła jest brama, a obok kaplica z 2 poł. XVIII w. lub z początków XIX w. w stylu barokowym.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/SM_Or%C5%82owiec_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw_Sebastiana_%287%29_ID_592856.jpg/1024px-SM_Or%C5%82owiec_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw_Sebastiana_%287%29_ID_592856.jpg

Kościół filialny pw. św. Sebastiana w Orłowcu, fot. Sławomir Milejski

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Kosciol_w_Orlowcu.jpg/800px-Kosciol_w_Orlowcu.jpg

Kościół w Orłowcu, brama i kaplica, fot. Tomasz Leśniowski

W Orłowcu zachowały się też dawne zabudowania dworskie. W ich skład wchodzi dwór (XVI-XVIII w.), oficyna mieszkalno-gospodarcza (XVIII-XX w.), budynek bramny (XVIII-XIX w.), obora (koniec XIX w.). Niestety są w złym stanie.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/2015_Dw%C3%B3r_w_Or%C5%82owcu_01.JPG/1024px-2015_Dw%C3%B3r_w_Or%C5%82owcu_01.JPG

Pozostałości dworu w Orłowcu, fot. Jacek Halicki

Oprac. ES

Literatura:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Or%C5%82owiec